GÜMRÜK VERGİSİ HESAPLAMA

Merhaba

Bu yazımda gümrük vergilerinin ne şekilde hesaplanacağı konusunda bilgi vermeye çalışacağım.

Öncelikle gümrük vergileri deyimine gümrük mevzuatında yer aldığı şekliyle ithalatta ve ihracatta tahsil edilen bütün vergilerin ve fonların dahil olduğunu belirtmekte fayda var.

Yazımızın konusunu ithalde tahsil edilen gümrük vergileri yani ithalat vergileri oluşturmaktadır.

Bu açıklamaların akabinde ithalat işleminde tahsil edilen belli başlı vergilerin hangileri olduğu ile başlayalım.

1.     Gümrük Vergisi : İthalat Rejim Kararı eki listelerde yer alan ve eşyanın ilgili gümrük tarife istatistik pozisyonu (GTİP) karşılığında belirtilen ve ticaret yapılan ülke, ülke grupları ve/veya menşe ülkeye göre farklılık gösterebilen ve eşyanın CIF kıymeti üzerinden hesaplanan vergidir. 

2.     Katma Değer Vergisi ( KDV ) : ithalat işlemi için eşyanın CIF kıymeti ile birlikte eşyanın ithali için yapılan bütün masraflar ile ödenen vergi ve fonların da dahil olduğu KDV Matrahının esas alındığı ve vergiye tabi işlemlerde eşyanın özelliğine göre %1, %8 ve %18 genel oranında olmak üzere üç farklı oranda hesaplanıp tahsil edilen vergidir. 

3.     Özel Tüketim Vergisi ( ÖTV ) : ÖTV Kanunu eki listelerde yer alan ve ithalinde ödenmesi veya teminata bağlanması gereken vergidir. Eşyanın özelliğine göre maktu ( eşyanın kg, adet, litresi üzerinden ilgili listede belirtilen TL karşılığı) veya oran ( matrah üzerinden % karşılığı ) olarak hesaplanır. Oran üzerinden hesaplanan ÖTV nin matrahı da aynı KDV matrahında olduğu gibi oluşturulur. Ancak önce ÖTV hesaplanarak KDV matrahına dahil edilir.

4.     Damga Vergisi : Döviz kazandıran işlemlere ait (Örn. ihracat beyannameleri) gümrük beyannameleri hariç diğer beyannamelerden maktu olarak tahsil edilen vergidir. 2013 yılı için 53 TL. dir.

5.     Kaynak Kullanım Destekleme Fonu ( KKDF ) : İthalat işlemi ( kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ) ödeme şekillerinden biri ile yapılıyorsa satış faturasının bedelinin %6 oranında hesaplanan  ve ithalat işlemlerine başlamadan önce bankalara ödenmesi gereken fon tutarıdır.

6.     Anti-Damping Vergisi ve Ek Mali Yükümlülük: Gümrük vergisi ile aynı şekilde hesaplanan, matrahını CIF kıymetin oluşturduğu ancak bazı hallerde de eşyanın miktarı üzerinden maktu olarak tahsil edilen ve yerli üreticiyi korumak amacıyla uygulanan vergilerdir.

7.     Bandrol Ücreti ( TRT Bandrolü ) : Radyo ve televizyon yayınlarını alan cihazlar ile video oynatıcısı vb. cihazlar ile bunların tümleşik olanlarından tahsil edilen, fon olarak tabir edebileceğimiz tutardır.

8.     Kültür Bakanlığı Fonu : Yine ilgili mevzuatında belirtilen ve bazı eşyalar ithalinde tahsil edilen fondur.

9.     Toplu Konut Fonu ( Tarım Payı ): İthalat Rejimi eki III sayılı listede yer alan işlenmiş tarım ürünleri ve IV sayılı listede yer alan balık ve diğer su ürünlerinden alınan fon tutarıdır.

CIF KIYMET = Eşyanın satış bedeli + Navlun Ücreti ( Taşıma ) + Sigorta Bedeli + Yurt Dışı Diğer Giderler in toplamı alınarak hesaplanan ve gümrük vergisinin matrahını oluşturan kıymettir.

Satış bedeli sadece ithal eşyasına ait satış faturasında yer alan kıymetle sınırlı olmayıp, bu bedele Gümrük Kanunu'nun ilgili maddelerinde belirtilen ve satıcı yararına ödenen bazı kıymetlerinde (eğer varsa) ilave edilmesi gerekir.

Navlun Bedeli ithal eşyasının yükleme limanından (Örn. Hamburg) varış limanına (Örn. Ambarlı Limanı) kadar yapılan aktarma, elleçleme vb. masrafların dahil edildiği toplam taşıma ücretidir. İthalat beyanı esnasında navlun faturasının ibrazının mümkün olmaması halinde fatura bedelinin %10 u oranında ( aynı yükleme limanı ile varış limanı arasındaki emsal bedeller karşılaştırılmak suretiyle) navlun beyan edilmesine izin verilir.

Sigorta Bedeli ithal eşyasının taşıma sırasında zarara uğraması ihtimaline karşı yaptırılan sigortanın riziko prim bedelidir. Sigorta yaptırılmamış ise eşya bedelinin %3 ü oranında sigorta bedelinin beyan edilmesine izin verilir.

Yurt dışı diğer giderler eşyanın satış faturasında gösterilen ve olağan sınırları aşan iskontolor, olağan taşıma bedellerinden düşük gösterilen navlun bedellerine ait navlun farkları, kıymet düşüklüğü vb. için beyan edilmesi gereken giderlerdir.

Yurt içi giderler ise ithalatın gerçeklemesine kadar yapılan, ardiye, ordino, banka komisyonu vb giderlerdir.

Bu bilgilerden sonra nihayet vergilerimizi hesaplamaya başlayabiliriz.

Örnek senaryo :

Çin'den satıcı ile yaptığımız anlaşma sonucunda 100 adet LCD Monitörü tanesi 150 USD den toplamda 15.000 USD satış bedeli ile ithal edeceğiz. Satıcı ile yaptığımız anlaşma gereği mal bedelini vadeli akreditif şeklinde ödeyeceğiz ve satıcı 80 adetten fazla alımlarda %10 oranında miktar iskontosu yapıyor. Navlun ve sigortayı da satıcı ödüyor ve faturamıza ilave ediyor olsun.

Bu şartlarda satıcının adımıza düzenlediği fatura aşağıdaki şekilde olacaktır.

Gönderen : Chang Cing Co Ltd. - Bejing - China

Alıcı : ABC Dış Ticaret Ltd.Şti. - İstanbul- Türkiye

Fatura No: 01162013 - Fatura Tarihi : 01/16/2013

Teslim Şekli : CIF

Ödeme Şekli : Vadeli Akreditif ( Deferred Payment L/C )

Eşya Cinsi                   Adedi         Net Kg.        Br. Kg.          Birim Fiyatı           Toplam Tutar

18'' LCD Monitor      100 Adet     800 kg.         1.000 Kg        150$                     15.000$

Navlun                                                                                                          1.650$

Sigorta                                                                                                             300$

Paketleme                                                                                                        200$

Ara toplam                                                                                                  17.150$

İskonto %10                                                                                                 1.500$

Toplam                                                                                                       15.650$

LCD Monitörler 8528.59.40.00.00 GTİP de sınıflandırılmaktadır.

Çin için Gümrük Vergisi oranı : %14

ÖTV oranı : %6.7

KDV oranı : %18 dir.

Ayrıca vadeli akreditif ödeme şekline göre ithalat yaptığımız için %6 KKDF hesaplanması gerekmektedir. Dikkat : Vergilerin hesaplanmasında beyannamemizin tescil tarihindeki TCMB döviz satış kuru esas alınırken, KKDF hesabının TCMB döviz alış kuru üzerinden hesaplanmasıdır.

Gün itibariyle TCMB döviz alış kuru 1 USD= 1.77 TL.  döviz satış kuru 1 USD=1.78 TL olsun.

CIF = Satış bedeli (%10 iskontolu 13.500$) + Navlun (1.650$) + Sigorta (300$) + Yurt Dışı Diğer Giderler        ( İskonto + Paketleme 1.700$)

CIF                   = 17.150$ *1.78      = 30.527 TL

Gümrük Vergisi = CIF * %14            =   4.274 TL

KKDF     = 15.650$ * %6  =  939$    = 1.662 TL

Yurt içi diğer giderler                            =    800 TL 

Damga Vergisi                                      =      53 TL

ÖTV Matrahı                                      = 37.316 TL

ÖTV                =37.316 TL * %6.7     =  2.500 TL

KDV Matrahı                                      = 39.816 TL

KDV              = 39.816 TL * %18      =   7.167 TL

Yani Çin'den ithal edeceğimiz 15.650$ değerindeki 100 adet LCD Monitör için :

Ödememiz gereken vergi ve fonlar:

Gümrük vergisi          = 4.274 TL

ÖTV                         = 2.500 TL

KDV                        =  7.167 TL

KKDF                      = 1.662 TL

Damga Vergisi           =      53 TL

Vergi Toplamı          =  15.656 TL

Diğer ödemeler (tahmini bedeller)

Ardiye Ücreti            =       500 TL

Ordino Ücreti           =        300 TL

İç nakliye                  =       600 TL

Hammaliye                =       100 TL

Gümrükleme Bedeli   =       500 TL  

Toplam                      =    2.000 TL

Genel Toplam            = 17.656 TL.

Satıcıya ödenecek tutarı da eklediğimizde  bu ithalat işlemi için yapmamız gereken

toplam masraf tutarı =15.650$ * 1.78 = 27.857 TL + 17656 TL = 45.513 TL olur.

Formülleri uygulayarak kendi vergilerinizi eşyanızın GTİP nu ve hangi vergilere tabi olduğunu ve oranlarını bilmek suretiyle sizde hesaplayabilirsiniz.

Unutmamanız gereken bir husus da örneğimizdeki eşyanın ithali için gerekli izinlerin ( Garanti Belgesi ve CE Uygunluk Belgesi ) alınmasında gereken işlemlerin de ücret karşılığı elde edildiği ve bu konuda alınan hizmetin de ayrıca ücrete tabi olacağı ve maliyetinizi arttıracağının bilinmesi gerekir.          

Bilgilerinize sunar ve iyi çalışmalar dilerim.

Saygılarımla

Engin SEVİM

Gümrük Müşaviri